Door Anneloes: In vrijwel alle producten zitten calorieën. In het ene product wat meer dan in de andere. Je lichaam heeft ook zeker calorieën nodig om goed te kunnen functioneren, maar wat is een calorie nou eigenlijk? Hoe moet je dat lezen op een etiket en is het aantal calorieën echt zo belangrijk?
Het aantal calorieën in een product geeft aan hoeveel energie er aanwezig is in een product. Op de verpakking van ieder verpakt product staat een tabel met de voedingswaarde.Vaak in een mooie, overzichtelijke tabel. Maar wat zijn calorieën nu precies? Een calorie is een verouderde term. Vroeger werd het gebruikt als een eenheid voor energie of warmte. In deze tijd wordt dit alleen nog gebruikt bij de voeding.
Één calorie staat gelijk aan de energie die nodig is om 1 gram zuiver water 1 graad te verwarmen.
Eigenlijk zegt de term ‘calorie’ dus niet zo veel, omdat een calorie kan bestaan uit verschillende voedingsstoffen, te denken aan eiwitten, koolhydraten en vetten. Deze voedingsstoffen worden ook wel macro-nutrieënten genoemd. Een calorie geeft alleen de aanwezige energie aan in een product, die dus niet komt uit de calorie zelf, maar wel uit de macro-nutriënten in het product.
Calorieën zijn slecht!?
Is een product dat veel calorieën bevat dan per definitie slecht? Ik merk dat daar wel vaak zo over gedacht wordt, maar ik vind dat erg zwart-wit. Zoals al eerder beschreven wordt de hoeveelheid energie in een product bepaald door de macro-nutriënten. Een eiwit heeft weer een andere werking dan een koolhydraat of een vetzuur en je lichaam heeft bij een ieder een andere manier om deze af te breken. Ook heeft een ieder macro-nutriënt zijn eigen waarde in energie, namelijk:
- 1 gram eiwit = 4kcal
- 1 gram koolhydraat = 4kcal
- 1 gram vet = 9kcal
Daarnaast heb je ook nog alcohol dat ons lichaam energie geeft. Ook van vezels is bewezen dat ze toch een klein beetje energie geven. Eerder werd er gedacht dat vezels voornamelijk een positieve werking heeft op het verzadigingsgevoel en de darmwerking. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat deze toch ook iets van energie bevatten namelijk:
- 1 gram vezels = 2kcal
- 1 gram alcohol = 7kcal
Maar wat doen al die macro-nutrienten nou eigenlijk in ons lichaam? Sterker nog, wat kan ons lichaam met deze nutriënten. Hieronder zal ik ze stuk voor stuk uitleggen.
Eiwitten
Eiwitten worden ook wel proteïne genoemd en zitten voornamelijk in zuivelproducten en vlees. Er kan een onderscheid gemaakt worden in dierlijke eiwitten te denken aan zuivelproducten en vlees, en plantaardige eiwitten te denken aan peulvruchten, noten en paddestoelen. Eiwitten levert naast energie ook aminozuren. Aminozuren zijn bouwstenen voor de aanwezige eiwitten in onze lichaamscellen. Er zijn in totaal 22 verschillende soorten aminozuren waarvan het lichaam zelf maar 13 kan maken. de andere 9 moeten wij dus zien binnen te krijgen door middel van onze voeding. Dit worden ook wel de 9 essentiële aminozuren genoemd. Door gevarieerd te eten, krijg je hier voldoende van binnen. In al onze cellen zitten eiwitten. Deze eiwitten helpen bij het opbouwen van weefsel in ons lichaam. Zo heeft een kindje in groei of een zwangere vrouw meer behoefte aan eiwit omdat er in korte tijd veel weefsel wordt opgebouwd. Maar ook bij het geven van borstvoeding of wanneer weefsels beschadigd zijn, zoals bij wonden of bij ziekte is de behoefte aan eiwitten verhoogd. Een volwassene heeft ongeveer 0.8 gram eiwit nodig per kilogram lichaamsgewicht. Bij een hogere behoefte kan dit oplopen tot 1.5 gram per kilogram lichaamsgewicht. Naast dat eiwitten en herstellende functie hebben, zijn eiwitten ook betrokken bij het transporteren van voedingsstoffen in het bloed en de geleiding van prikkels. Omdat een eiwit zo bewerkelijk is, geven deze een langer vol gevoel aan het lichaam.
Koolhydraten
Koolhydraten zijn een belangrijke energiebron voor ons lichaam en zitten voornamelijk in producten van graan, pasta, aardappelen, peulvruchten, fruit en alle producten waar suiker aan toe is gevoegd. Volgens de gezondheidsraad zou onze voeding voor 40 tot 70 procent uit koolhydraten moeten bestaan. De afbraak van koolhydraten begint al in je mond door middel van de enzymen die in je speeksel zitten. Dit gaat door tot in de darmen. Wanneer je op een verpakking van een product kijkt, zie je vaak onder het aantal koolhydraten de term “waarvan suikers” staan. Dit wil zeggen of dit snel oplosbare suikers zijn of dat het langgerekte moleculen zijn. Suiker wordt, omdat het twee moleculen aan elkaar zijn, erg snel opgenomen in het lichaam. Het hoeft bijna niet bewerkt te worden. Bij langgerekte moleculen, die bijvoorbeeld te vinden zijn in aardappelen, pasta en graan, moet je lichaam molecuul voor molecuul afbreken en is dus wel een tijdje bezig. Bij de kleine moleculen zal je bloedsuikerspiegel snel stijgen maar ook weer snel dalen. Bij een lang gerekte molecuul zal dit veel geleidelijker gaan. Marloes vertelt hier binnenkort meer over in een video!
Vetten
Ook vetten zijn een belangrijke bron van energie en kan je lichaam dus als brandstof gebruiken. Ook zijn vetten belangrijk voor het dragen van bepaalde vitamines, de zogeheten vet-oplosbare vitamines. Dit zijn vitamine A, D, E en K. Wanneer je op de verpakking kijkt, wordt er in het tabel vaak onderscheid gemaakt tussen verzadigende vetten en onverzadigde vetten. Dit heeft te maken met het aantal chemische bindingen in het vetzuur. Wanneer een vetzuur verzadigd is, betekent het dat we het hebben over de verkeerde vetten. Deze vetten verhoogd het slechte cholesterol in ons lichaam wat nadelige gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Onverzadigde vetten zijn goede vetten en deze heeft je lichaam nodig om de slechte vetten (en daarmee het verhoogde cholesterol) tegen te gaan. De vloeibare vetten, dus de oliën, zijn de goede vetten. Hoe harder het vet, hoe meer verzadigde vetzuren aanwezig zullen zijn in het product.
Conclusie
Om terug te komen op de vraag of veel calorieën in een product per definitie verkeerd is, is het antwoord dat dat dus heel erg afhangt van de samenstelling van het product. Neem nu bijvoorbeeld noten. Noten zijn heel gezond, maar bevatten veel energie doordat ze veel goede vetten bevatten en vetten tikken hard aan het aantal calorieën. Ben je benieuwd naar de porties van noten. Marloes heeft hier een artikel over geschreven.
Het aantal calorieën in een product zegt dus niet zo veel. Je kunt beter kijken naar de samenstelling van het product. Wat maakt dat het aantal calorieën dat aantal is als is aangegeven op de verpakking. Komt dat door de hoeveelheid eiwitten of complexe koolhydraten of door de hoeveelheid (slechte) verzadigende vetzuren of snelle suikers? Wil je meer informatie over het lezen van een etiket? In dit artikel wordt het stap voor stap besproken.
Groetjes, Anneloes
Let jij op het aantal calorieën in een product?
Hoi,
Ik vraag me af of de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van 2000 calorieen voor vrouwen nog geldt? Of kan hier gevarieerd mee worden?
Hoi Lisa,
Dat is voor ieder individu verschillend. Naast je lichaamsbouw speelt ook je lichamelijke activiteit een belangrijke rol voor het bepalen hoeveel energie je nodig hebt. 2000 calorieën voor vrouwen is een algemene richtlijn en geldt dus lang niet voor iedereen. Als jij met wat je nu eet niet aankomt of afvalt, weet je dat de balans tussen energie inname en energie verbruik voor jou goed is.
Groetjes,
Anneloes
Dit is een artikel waar over te discussiëren valt. Ik vind het artikel in ieder geval niet volledig en de titel is misleidend.
Een calorie kan niet goed of slecht zijn. Het is namelijk een maateenheid om iets aan te geven (in dit geval energie). Eén calorie koolhydraten en één calorie vezels hebben dezelfde energiewaarde, maar niet dezelfde voedingswaarde. Dat is wat je waarschijnlijk probeert te zeggen.
Wat ik in het artikel mis, is dat het wel degelijk belangrijk is om je energie inname (calorieën dus) af te stemmen op je energie verbruik. Dat je die energie bij voorkeur uit gezonde producten haalt staat als een paal boven water. Maar als je je energie uit ongezonde producten haalt, blijf je ook gewoon leven. Je kunt dan zelfs superslank zijn! Of het gezond is, en of je dan gezond bent, is een andere discussie…
Bedankt voor je reactie.
Wat ik voornamelijk met dit artikel duidelijk wil maken is dat een product niet per definitie slecht is als het veel calorieën bevat, maar dat dit afhangt van de samenstelling van het product. In de praktijk zijn hier veel vragen over, vandaar dit artikel. Wat beschrijft kan ik me zeker in vinden en is een mooie toevoeging, alleen ging mijn artikel een andere richting op dan waar jij heen wil. 🙂
Nee ik let niet op de calorieën. Ik maak bewuste keuze’s en weet best wanneer ik veel calorieën binnen krijg maar ik wil ook gewoon kunnen genieten. En de ene calorie is de ander niet, je hebt gezonde en ongezonde 🙂 Maar goed, feit blijft dat wanneer je er teveel van binnen krijgt je dik word, helaas!
Ik let uiteraard wel op het aantal calorieën dat ik binnenkrijg, maar ik check niet elk etiket meer om te kijken hoeveel kcal het bevat. Uiteindelijk eet ik iets als ik er zeker van ben dat het binnen mijn dagelijkse patroon past. Hierbij kijk ik naar de juiste verdeling tussen voedingsstoffen… uiteindelijk is afvallen of aankomen een kwestie van minder of meer Kcal binnenkrijgen dan je per dag verbruikt.
Fijn duidelijk overzicht! 🙂
Ik vroeg me af: geeft je lichaam het ook aan als je ergens te weinig van binnenkrijgt en dus een tekort hebt? Bijvoorbeeld door ‘cravings’ ofzo?
Alvast dank!
In extreme gevallen zou je dit wel kunnen merken, maar wanneer je voldoende en gevarieerd eet niet.