Regelmatig heb ik een gefrustreerde cliënt in mijn praktijk: Waarom laat ik me telkens toch weer verleiden tot het eten van iets ongezonds?? Mijn antwoord is heel vaak ongeveer hetzelfde. Het leek me leuk om dat eens te verwerken in een artikel.
De grote vraag is dus, waarom vinden wij ongezond eten zo lekker?
Aanleg
Bij de geboorte hebben we een voorkeur voor een zoete smaak. Dit is puur genetisch vastgelegd, om de kans op overleven te vergroten. Moedermelk heeft namelijk een licht zoete smaak. Als we dit van nature niet lekker zouden vinden, dan zouden we een erg groot probleem hebben…
Aangeleerd
Natuulijk heeft smaakvoorkeur ook heel veel te maken met gewenning en opvoeding. Wist je dat dit al voor de geboorte begint!? Een ongeboren baby krijgt al mee wat de moeder eet. Als zwangere vrouw kun je al beginnen met het leggen van een basis van de smaak van jouw kind. Er wordt aangeraden zo veel mogelijk te variëren met de voeding, zodat het kindje in je buik langzaam kan wennen aan alle smaken.
Dit gaat verder tijdens de eerste levensjaren. Als je als kind altijd yoghurt met suiker krijgt aangeboden, zul je naturel yoghurt als veel te zuur ervaren. Sommige smaken moet je wel 10x of nog vaker proeven, voordat je ze gaat waarderen. Denk aan de bittere smaak van spruitjes of witlof of de zure smaak van karnemelk of citroen. Zoet is echter iets dat vrijwel iedereen direct lekker vindt.
Vet en zout zijn smaakmakers, ze zorgen ervoor dat een maaltijd meer smaak heeft. Hoe vaker je dit eet, hoe meer je hieraan went. De meeste gezonde producten zijn iets minder hoog op smaak, dit zul je dan minder interessant gaan vinden.
Tenslotte zijn er natuurlijk smaakmakers die fabrikanten toevoegen aan sommige producten. Een voorbeeld is E621 (vetsin). Door dit stofje zijn we geneigd meer te eten van een product of een maaltijd. Heb je je wel eens afgevraagd waarom je zo veel Chinees eten op kunt? Juist ja :).
Kortom, veel fabrikanten doen er alles aan om ons te verleiden met hun producten. Ze weten dondersgoed dat wij zoet, krokant, zout en vet maar moeilijk kunnen weerstaan.
Fysiologie
Dan komt er ook nog een stukje fysiologie bij kijken. Suikerrijke producten geven ons heel even een boost aan energie, dit vinden we stiekem best fijn.
Ook voor een krokantje zijn we een zwak. Het voelt lekker in je mond, het klinkt lekker, onze hersenen worden er wild van! #beetjeoverdrijvenisok Helaas worden de meeste producten krokant gemaakt met behulp van het verhitten van suiker en/of vet op een hoge temperatuur. Niet zo gezond dus…
Het is bewezen dat bepaalde smaaksensaties letterlijk iets losmaken in ons hoofd. Onze hersenen maken dopamine aan, een stofje waardoor we ons heel even tevreden en beloond voelen.
Jouw smaak veranderen?
Genoeg excuses waarom jij jouw ongezonde keuzes maakt dus! Betekent dit dat jij er niets aan kunt doen? Dat jouw smaak forever verpest is? Hell no!
Onze smaakpapillen veranderen iedere paar dagen! Binnen een paar dagen kun je dus al resultaat zien als je jezelf een zoete smaak wilt afleren. Helaas is het dan niet 100% opgelost, we hebben namelijk ook nog zoiets als smaakgeheugen en we blijven uiteraard de fysiologische reacties hebben op lekker eten.
Ik kan je echter garanderen dat je binnen een relatief korte tijd kunt wennen aan minder zoet, minder zout en minder vet eten. Het kost even wat doorzettingsvermogen, maar wat mij betreft is het dat zeker waard! Vrijwel iedereen kan bijvoorbeeld in ongeveer twee weken afleren suiker in zijn thee of koffie te gebruiken, als je maar consequent bent!
Mijn conclusie
Het is heel goed verklaarbaar waarom wij ongezond eten lekker vinden. Dit is naar mijn idee echter geen excuus om niet voor gezond te kiezen! Met veel oefenen, vallen en opstaan en een gewenning creeëren…kun je jezelf leren ontzettend te genieten van gezonde maaltijden.
Groetjes, Marloes
Herken jij de natuurlijke neiging naar zoet/ongezond?
Zo herkenbaar dit! Ik ging er over nadenken en bedacht me dat ik overdag vaak grijp naar iets zoet maar s’avonds meestal iets pittige. Fat geeft al aan Hoe duidelijk gewenning is. Een zoetekouw ben ik niet zo zeer maar de hele avond zonder iets pittigs te snaaien vind ik veel moeilijker!
Ongezond sowieso! Chips en friet Etc. Zoet vind ik daarintegen helemaal niet lekker! Als kind al vond ik snoepjes, chocolade en zoete drankjes vies. At wel al altijd witlof en spruitjes (en met smaak!) vind bitter lekker, ook bij alchohol bijvoorbeeld. Maar een voorkeur voor vet en krokant dus..
Oh en een echte voorliefde voor citroen! Als klein meisje bestelde ik altijd Lipton waar een Citroen schijfje in zat en dat at ik dan op… ouders keken me raar aan haha vreemd kind dus! Mag het nu niet meer eten of drinken op aanraden tandarts helaas.
Heel herkenbaar…
Ik dronk “vroeger” een kop thee met 3 zoetjes… dat was ik gewend.
Toen ik begon met afvallen wou ik dit ook afbouwen… eerst met 1 minder… als dit lekker begon te worden, weer 1 minder…
Nu drink ik al jaren thee zonder zoetjes en vind het heerlijk! De smaak van thee (vooral verse thee) is nu het lekkerste wat ik drink haha.
Had ik laatst een slok uit de thee van mijn moeder, die nog met 3 zoetjes drinkt… ik ging bijna over mijn nek… zo vies en zoet en chemisch… dat ik dat ooit zelf dronk…
Het heeft even geduurd en vond het ook lastig in begin, maar zo blij dat ik het nu niet meer doe!
Marloes,
Is het waar dat je van veel suiker eten sneller rimpels krijgt en omgekeerd dus ook dat je van een suikervrij dieet minder snel rimpels krijgt en langer jong blijft. Is dit waar? Groetjes!
Dat krokantje is zo herkenbaar: nu weet ik waarom kwark er (nog) niet ingaat ‘s morgens en een beschuit of geroosterd brood wel….en dat koekje bij de koffie.