| 6 september 2013

Feit of fabel: melkproducten zijn ongezond

 

Eerlijk gezegd dacht ik dat ik al eens een artikel had geschreven met dit onderwerp, maar nadat er vragen over werden gesteld in het ‘vraag maar raak’ artikel kwam ik erachter dat dit niet het geval was! Net als het vermijden van gluten, waar ik eerder over schreef, is het vermijden van lactose de laatste tijd ontzettend ‘in’. Heel veel gezondheidsguru’s zweren erbij om alle melkproducten uit de voeding te verwijderen. Ik vertel je vandaag hoe ik hierover denk.

Ik wil weer even beginnen te zeggen dat er over dit soort onderwerpen niet één waarheid is, verschillende mensen zullen er anders over denken. Ik vertel je mijn mening en ervaring, die ik heb ontwikkeld door het volgen van mijn studies, het lezen van boeken en in de omgang met cliënten. Ik wil dus absoluut niet zeggen dat mijn mening de enige juiste is.

Waarom zou je melkproducten moeten vermijden?
Een voedingsstof die van nature voorkomt in melk en melkproducten is lactose, oftewel melksuiker. Dit melksuiker wordt in het lichaam afgebroken door het enzym lactase. Lactase wordt door het lichaam zelf aangemaakt. Het advies om melkproducten te vermijden, komt denk ik uit het feit dat bij ongeveer 80% van de wereldbevolking het vermogen van het afbreken van lactose door het lichaam afneemt na het derde levensjaar. Dit komt doordat het lichaam minder lactase gaat aanmaken, waardoor er onverteerde lactose in de darm achterblijft. De bacteriën in de darmen gaan de lactose proberen te verteren, maar bij dit proces ontstaan veel gassen. Je kunt hierdoor klachten krijgen als kramp, winderigheid, diarree en een opgeblazen gevoel.

De oorzaak van de verminderde aanmaak van lactase (het enzym dat lactose verteerd) door het lichaam, is dat bij veel bevolkingsgroepen alleen (moeder)melk wordt gedronken vlak na de geboorte. Als na die periode geen melkproducten worden gebruikt, verliest het lichaam door een natuurlijke aanpassing zijn mogelijkheid om lactose te verteren. Het is dus heel goed mogelijk dat je bijvoorbeeld tot je 30e heel goed melk kunt verdragen en er dan ineens last van gaat krijgen. Ik hoor vaak als argument om melkproducten te vermijden ‘wij zijn het enige wezen dat na de moedermelkperiode nog melkproducten gebruikt’.

Melk

Producten waar lactose in voorkomt
Dat melk en karnemelk lactose bevatten dat weten de meeste mensen, er zijn echter ook producten waar je het minder van verwacht. Ik zet hieronder voor alle duidelijkheid een rijtje van producten waarin lactose voorkomt:

  • Geitenmelk, schapenmelk, paardenmelk
  • Yoghurt, kwark, vla, pap, pudding
  • Melkpoeder (is soms ook aan producten toegevoegd, check de verpakking)
  • Smeerkaas, zachte geitenkaas, zachte schapenkaas, verse kaas, buitenlandse kazen, hüttenkäse
  • Room, crème fraîche
  • Yoghurtdranken, chocolademelk
  • Rivella (!!) en Taksi (!!)
  • Geneesmiddelen, vitaminepillen
  • Sommige zoetjes

In ‘normale’ Nederlandse kaas zit geen lactose, dit is tijdens de productie al verdwenen. Verder zijn er heel veel producten die sporen van melk kunnen bevatten (worst, boter, deegwaren, gebak etc.). Dit is vaak niet belangrijk voor mensen met lactose-intolerantie, omdat het lichaam een kleine hoeveelheid nog wel kan hebben.

Mijn mening/ervaring
Ik ben het deels eens en deels oneens met deze stelling. Ik vind het prima om gewoon melkproducten te gebruiken. In vooral West-Europese landen is het van vroeger uit heel normaal om ook op latere leeftijd melkproducten te gebruiken. Hierdoor is het bij veel mensen zo dat het lichaam nog steeds goed in staat is de lactose te verteren, omdat het nog voldoende lactase aanmaakt.

Ik gebruik zelf vrij veel melkproducten, elke dag in ieder geval een portie en vaak zelfs twee. Het grote voordeel van deze producten vind ik namelijk dat ze veel eiwit bevatten en me daardoor een lang verzadigd gevoel geven. Veel cliënten die willen afvallen raad ik bijvoorbeeld yoghurt met fruit aan, om een hongergevoel ‘s avonds te voorkomen. Bovendien bevatten ze veel vitamines en mineralen die een stuk minder in andere producten voorkomen, bijvoorbeeld vitamine B2 en calcium.

Aan de andere kant heb ik regelmatig cliënten op consult gehad, omdat ze veel last hadden van darmklachten. Na uitgebreide gesprekken heb ik sommige van deze cliënten aangeraden een periode te stoppen met het gebruik van melkproducten. In heel veel gevallen namen de klachten aanzienlijk af! Waarschijnlijk is het lichaam van deze personen wel minder lactase gaan produceren. Ik geef in zo’n geval het advies om geen of in ieder geval een stuk minder melkproducten te gebruiken, omdat hun lichaam waarschijnlijk (deels) lactose-intolerant is geworden. Het komt in Nederland niet vaak voor dat je helemaal geen lactose meer kunt gebruiken, vaak gaat een kleine hoeveelheid wel goed. Bovendien gaan zure melkproducten (yoghurt, kwark, karnemelk etc.) vaak beter dan zoete (normale melk). De reden is dat de melkzuurbacteriën in de zure melkproducten helpen met de afbraak van lactose, waardoor er minder lactase nodig is!

Als mensen geen melkproducten gebruiken met als enige reden dat ‘wij het enige wezen zijn dat melkproducten gebruikt op latere leeftijd’, heb ik hier een beetje moeite mee. Ik vraag me dan af of deze mensen ook geen koffie, thee, chips, koekjes, chocola, brood, ontbijtgranen en alcoholhoudende dranken gebruikt. Ik heb nog nooit een dier met een mok thee gezien :-).

P1000853

Vervangende producten
Als jij weet dat je (deels) lactose-intolerant bent en dus weinig of geen melkproducten kunt gebruiken, is het extra belangrijk om erop te letten dat je voldoende vitamine B2 en calcium binnen krijgt. Hiervoor kun je vervangende producten te krijgen. Lactosevrije melk, yoghurt en toetjes zijn tegenwoordig vrij goed verkrijgbaar. Ik zag laatste zelfs lactosevrije melk bij de Lidl! Ook kun je er bijvoorbeeld voor kiezen op sojaproducten of amandelmelk te gebruiken. Check dan even of er calcium en/of vitamine B2 aan is toegevoegd, dit komt namelijk van nature minder tot niet voor in deze producten.

Mijn conclusie
Ik vind melkproducten fijn, omdat ze voedzaam en verzadigend zijn. Ik gebruik ze omdat ik me er prima bij voel. Heb jij vaak last van darmklachten of voel je je vaak niet goed? Dan zou je kunnen overwegen eens een periode minder melkproducten te gebruiken. Het is mogelijk dat dit je klachten enorm vermindert. Ik raad je aan om dit onder begeleiding van een diëtiste te doen.

Ik hoop dat ik jullie wat meer duidelijkheid heb kunnen geven!

Groetjes, Marloes

Gebruik jij melkproducten?

4 reacties

  1. weer erg helder marloes , wat ik mijn af vraag vroeger op school en thuis veel melk producten gebruikt maar in de puberteit niet zou het dan toch afgenomen kunnen zijn om de lactose te verwerken in de darmen ik heb de homeopathische pilletjes voor de darmen en die gaan goede heb ook 20 sep een afspraak bij een diëtiste die speciaal is in darm klachten dus benieuwd ben al wel met een eet dagboek begonnen

  2. Ik ben allergisch voor lactose en inderdaad: het zit in veeeeel meer producten dan je denkt. Brood, koekjes, gebak, chips, sommige soorten NL kaas, pizza en zo ongeveer álle sauzen/pakjes. Onhandig! Zeker omdat ik voor nog veel meer allergisch ben. Ik ontbijt elke dag met soja en dat bevalt me prima. Ook daar zijn de meningen over verdeeld, geloof ik, maar voor mij voelt het als een goed ontbijt 🙂

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Elke dag bruisen van de energie en met liefde in de spiegel kijken.

@INSTAGRAM Join on the gram