De meest voorkomende tekorten in Vitamines en Mineralen

We hebben in Nederland helemaal niets te klagen over de aanwezigheid van goede voeding. Alles is volop verkrijgbaar en de meeste Nederlanders hebben voldoende budget om geen honger te hoeven hebben. Toch komt het in ons land voor, dat mensen een tekort hebben aan een bepaalde vitamine of mineraal. De meest voorkomende tekorten zet ik in dit artikel voor jullie op een rijtje.

Ik baseer dit artikel op mijn kennis die ik heb opgedaan gedurende mijn opleidingen en tijdens het begeleiden van cliënten binnen mijn praktijk. Het gaat dus om mijn ervaring van de afgelopen jaren.

Hoe ontstaat een tekort?
Er zijn eigenlijk drie redenen, waarom een bepaald persoon een tekort kan hebben aan een bepaalde voedingsstof. De eerste is misschien wel heel duidelijk, als de inname niet voldoende is. Als je eenzijdig eet, of bepaalde producten compleet vermijd, is er een kans dat er een tekort ontstaat. Het kan echter ook zijn dat je een verhoogde behoefte hebt aan bepaalde stoffen, bijvoorbeeld als je ouder wordt, zwanger bent of fanatiek sport. Tenslotte kan het zo zijn dat jouw lichaam bepaalde stoffen niet goed opneemt, door een ziekte of aandoening. Zo kan je lichaam na bepaalde maagoperaties of -aandoeningen geen vitamine B12 meer opnemen. In dit artikel behandel ik voornamelijk de eerste twee, omdat ik uitga van ‘gezonde’ personen. Heb jij een aandoening? Dan kan jouw behoefte in voedingsstoffen dus anders liggen. Vraag hier eventueel naar bij je huisarts of diëtist.

Meest voorkomende tekorten aan vitamines en mineralen
Hieronder zet ik de meest voorkomende tekorten voor je op een rijtje. Ook vertel ik kort wanneer (en waardoor) dit tekort kan ontstaan.

• Vitamine D: Het meest voorkomende tekort in Nederland is dat van vitamine D. We krijgen deze vitamine vooral binnen door zonlicht, onze huid kan het namelijk zelf aanmaken. Een oudere huid doet dit echter minder goed. Ook als je heel weinig buitenkomt, of een donkere huid hebt, heb je kans op een tekort aan vitamine D. Tijdens de zwangerschap is de behoefte aan vitamine D verhoogd. Om deze reden wordt het slikken van tabletjes aangeraden voor kinderen tot 4 jaar, zwangere vrouwen, vrouwen boven de 50 jaar, mannen boven de 70 jaar, mensen met een donkere huidskleur en voor mensen die weinig of niet buiten komen. De meest voorkomende klacht bij een tekort is botontkalking (osteoporose) omdat vitamine D zorgt voor de opname van calcium.

• Vitamine B12: Deze vitamine komt alleen voor in dierlijke producten. Daarom hebben vegetariërs en vooral veganisten een verhoogde kans op een tekort. Vegetariërs kunnen dit oplossen door vlees te vervangen door bijvoorbeeld melkproducten, eieren of kaas. Veel vegetarische vleesvarianten bevatten ook vitamine B12. Veganisten moeten eigenlijk altijd een supplement gebruiken om aan voldoende vitamine B12 te komen. Bij een tekort kun je krampen of tintelingen krijgen, moe worden of hoofdpijn krijgen.
• Vitamine B2: Ook vitamine B2 komt voornamelijk voor in dierlijke producten. Omdat het ook (in mindere mate) in plantaardige producten voorkomt, is de kans op een tekort minder groot. Toch kan het voorkomen, zeker bij veganisten. Verschijnselen hiervan zijn huidproblemen bij de mond of aan de tong en ontstekingen bij de neus.
• Ijzer: IJzer in dierlijke producten wordt veel beter door ons lichaam opgenomen dan ijzer uit plantaardige producten. Hierdoor hebben vegetariërs en veganisten een kans op een tekort. Ook vrouwen in hun menstruatieperiode hebben een verhoogde kans op een tekort, doordat ze meer ijzer verliezen. Vaak zijn er echter voldoende reserves aanwezig. Tenslotte hebben zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en jongeren een grotere kans op een tekort aan ijzer. Symptomen van een tekort zijn vermoeidheid, een bleke huid en rusteloze benen.

• Magnesium: magnesium komt in heel veel voedingsmiddelen voor. Een tekort komt bij ‘normale’ mensen dus niet snel voor. Toch wil ik het hier behandelen, omdat fanatieke sporters een verhoogde behoefte hebben. Ook in tijden van stress, kan je behoefte verhoogd zijn. Tenslotte merk ik dat mensen met klachten in de spieren, zoals bijvoorbeeld bij fibromyalgie, baat kunnen hebben bij het aanvullen van magnesium. Een tekort zorgt voor spierkrampen en vermoeidheid.
• Calcium: Zoals ik eerder al zei, zorgt vitamine D voor een goede opname van calcium. Mensen met een tekort aan vitamine D, hebben daarom ook kans op een tekort aan calcium. Je hebt hier ook kans op, als je totaal geen melkproducten drinkt. Je kunt een tekort voorkomen door calciumverrijkte producten te gebruiken, zoals bijvoorbeeld sojamelk met calcium. Een tekort veroorzaakt botontkalking.
• Jodium: Vroeger kwam een jodiumtekort regelmatig voor, sinds toen doen bakkers jodium in het zout waarmee ze brood bakken. We krijgen dus genoeg jodium binnen als we brood eten, maar tegenwoordig wordt er steeds minder brood gegeten! Een jodiumtekort heb je niet snel, want je hebt als het goed is een flinke voorraad. Eet jij niet of nauwelijks brood, gebruik dan jodiumhoudend zout (als je zout gebruikt), of kies voor crackers of beschuit met jodium. Ook kun je regelmatig zeevis eten, dat bevat ook redelijk wat jodium. Bij een langdurig tekort aan jodium kan je schildklier trager gaan werken en ontstaat ‘krop’ of ‘struma’, een bobbel in je hals. Dit komt tegenwoordig nauwelijks voor in Nederland.

Hoe weet je of jij een tekort hebt? 
De symptomen die ik hierboven beschrijf, zijn best heel algemeen. Het kan daarom best zijn dat je twijfelt of jij een tekort hebt. Als je tot de risicogroepen behoort en je twijfelt of je een tekort hebt, dan kun je eens langs gaan bij je huisarts. Door middel van een bloedtest kan bepaald worden of je daadwerkelijk tekorten hebt.

Nogmaals, dit komt in Nederland écht niet vaak voor. Zeker niet als je gewoon gezond eet. Je hoeft je dus in principe nergens zorgen om te maken :).

Ik hoop dat je dit een interessant artikel vond!

Groetjes, Marloes

Ben jij wel eens bang dat je een tekort hebt aan een bepaalde voedingsstof? Waarom?