| 23 november 2013

Brood eten, wel of niet?

Broodjes

Ok jongens, ik haal even diep adem…ik ga me vandaag wagen aan een vééééél besproken onderwerp van de laatste weken, namelijk het eten van brood. Ik heb artikelen in de krant gelezen, er werden nieuwsitems aan gewijd, tijdschriften en het internet staan vol en toen ik het onderwerp woensdagavond ook in ‘De wereld draait door’ zag verschijnen, was het voor mij duidelijk: ik moet hier ook iets over schrijven! Vandaag mijn mening over het eten van brood.

Eerst even een disclaimer, ik hoop dat het niet nodig is maar ik doe het toch. Dit artikel schrijf ik omdat ik je meer duidelijkheid wil geven over dit onderwerp. Daarnaast geef ik je mijn mening, maar ik laat natuurlijk compleet aan jou over wat je daarmee doet. Ik heb veel over dit onderwerp gelezen en heb veel ervaring met het behandelen van cliënten in mijn praktijk, hieruit heb ik mijn visie ontwikkeld over het wel of niet eten van brood. Ik zeg niet dat mijn visie de juiste is en ik wil alle andere meningen absoluut in hun waarde laten.

Het ‘probleem’
Bakkers verkochten dit jaar aanzienlijk minder brood dan de voorgaande jaren, dat berichtte het NRC en andere pers de afgelopen weken. De oorzaak hiervoor ligt waarschijnlijk in het feit dat in verschillende dieetboeken als ‘De voedselzandloper’ en ‘De broodbuik’ het eten van brood wordt afgeraden.

Waarom raden verschillende professionals het eten van brood af?
Er zijn verschillende redenen waarom brood wordt afgeraden. Degene die het meeste voor komt, is het feit dat zetmeel in brood (en in pasta, aardappelen, rijst, crackers etc.) is opgebouwd uit moleculen glucose. Glucose is een vorm van suiker. Ik lees zelfs soms: ‘Wie brood eet, eet in principe suiker’. Er zijn ook andere redenen waarom het eten van brood wordt afgeraden, ik geef de belangrijkste hieronder:

  • Brood bevat gluten, gluten zorgen ervoor dat het deeg elastisch wordt en het brood luchtig. Steeds meer mensen zouden een intolerantie voor deze gluten opbouwen, waardoor ze brood en andere graanproducten niet meer goed verdragen.
  • Brood uit supermarkten bevat ‘commerciële gistsoorten’, oftewel gist dat speciaal is gekweekt om zo effeciënt mogelijk te werken. Ook hiervoor zouden veel mensen een intolerantie ontwikkelen.
  • Brood bevat steeds meer broodverbeteraars als glansmiddel, kleurmiddel en conserveermiddel om het een mooi uiterlijk te geven en om ervoor te zorgen dat het langer goed blijft. Deze stofjes zijn onnodige extra toevoegingen.
  • Het graan van vroeger zou anders zijn dan het graan van nu. Doordat het brood steeds sneller op de plank moet, zijn de graangewassen steeds meer gekruist en zo bewerkt dat het zo efficiënt mogelijk te bewerken is.

Is brood echt puur suiker?
Ik wil even wat dieper ingaan op het belangrijkste argument, namelijk het feit dat brood veer suiker bevat. Het is inderdaad zo dat brood voor het grootste deel uit zetmeel bevat en dat zetmeel uiteindelijk wordt afgebroken tot glucose. Het uiteindelijke product is dus hetzelfde als dat van tafelsuiker (sacharose), maar de afbraak van het product werkt anders.

Suiker in brood

In de bovenstaande afbeelding kun je zien dat sacharose of tafelsuiker bestaat uit twee bolletjes. Dit zijn glucose en fructose, twee simpele soorten suiker. De bolletjes moeten eerst door het lichaam van elkaar worden losgemaakt, voordat ze kunnen worden opgenomen in het bloed en in de lichaamscellen.
Ook zetmeel bestaat uit deze kleine bolletjes, maar nu bevat elk molecuul veel meer bolletjes aan elkaar. Elk van die bolletjes moet worden losgemaakt om uiteindelijk glucose te verkrijgen, dat door het lichaam kan worden opgenomen.

Je kunt je misschien voorstellen dat de afbraak van het veel grotere zetmeelmolecuul aanzienlijk langer duurt dan het afbreken van de normale suiker (sacharose). Hierdoor wordt glucose uit zetmeel meer geleidelijk aan het lichaam afgegeven. Je kunt dit merken in het dagelijks leven, doordat je na het eten van een stroopwafel (die veel ‘normaal’ suiker bevat), ineens veel energie krijgt. Na ongeveer 1-2 uur krijg je echter weer trek! Vooral in zoete producten. Na het eten van 2-3 boterhammen (dezelfde hoeveelheid calorieën als in de stroopwafel), heb je veel langer een vol gevoel. Dit komt deels doordat het brood meer voedingsvezels bevat en deels doordat de glucose die ontstaat meer geleidelijk aan je lichaam wordt afgegeven. Hierdoor zie ik zetmeel toch echt anders dan de meer simpele vormen van suiker!

Even tussendoor, van ‘De voedselzandloper’ mag havermoutpap en fruit wel, terwijl deze producten toch ook echt wordt afgebroken tot glucose!

Is glucose slecht?
Dan een totaal ander verhaal, er ontstaat uit het zetmeel in namelijk wél glucose! Is dit wel goed voor ons lichaam? Glucose is een belangrijke brandstof voor de lichaamscellen. De cellen van de hersenen kunnen zelfs uitsluitend glucose gebruiken als brandstof! Onze spieren zijn opgebouwd uit glycogeen, dat op zijn beurt weer is opgebouwd uit glucose. Tijdens het bewegen spreekt het lichaam onder andere de glycogeenvoorraad aan om te voorzien in de benodigde energie. Na het bewegen moet deze voorraad weer worden aangevuld, er is dus glucose nodig.

Kortom, glucose is voor het lichaam een onmisbare stof! Zeker voor sporters is het erg belangrijk om voldoende glucose (koolhydraten!) binnen te krijgen, omdat hun spieren extra energie nodig hebben tijdens en na het sporten.

Klaar

Mijn mening
Ik denk dat het nu tijd is voor mijn visie op dit hele verhaal. Ik denk absoluut dat sommige Nederlanders wel héél veel brood eten. Voor veel mensen bestaat 2 van de 3 maaltijden van de dag uitsluitend uit brood. De voeding wordt hiermee vrij eenzijdig, zeker omdat ook het beleg vaak niet veel wisselt. Ook de aanbevelingen van het voedingscentrum in de schijf van vijf wat betreft brood, vind ik aan de hoge kant. Ik zou volgens hen 6 sneden brood per dag moeten eten! Dat haal ik bij lange na niet.

Daarnaast geloof ik dat sommige mensen heel veel baat kunnen hebben bij het verminderen of zelfs helemaal weglaten van brood in hun voeding. Vooral mensen met diabetes, langdurige heftige darmklachten of met chronische vermoeidheidsklachten zonder verklaring, kan het soms een uitkomst zijn om minder of geen producten met gluten te eten. Het gaat hier dan niet alleen om brood, maar ook om pasta, rijst, aardappelen etc.

MAAR, ik denk niet dat het stoppen met het eten van brood nodig is voor de meeste mensen. Daarnaast is het vaak niet haalbaar voor de hele lange termijn. Je zult brood namelijk moeten gaan vervangen door bijvoorbeeld salades, eigerechten, soepen, of producten als quinoa, bonen, linzen etc. Niet iedereen heeft zin of tijd om deze maaltijden te bereiden. Bovendien is het niet altijd handig om dergelijke gerechten mee te nemen naar school of werk.

Daarnaast voel ik me prima bij het eten van brood! Ik heb geen chronische klachten en heb veel energie. Bovendien vind ik af en toe een boterham heerlijk! Ik eet bij het ontbijt nooit brood, omdat ik daar ‘s ochtends geen trek in heb. Bij de lunch probeer ik af te wisselen tussen boterhammen en andere lunchgerechten, die je regelmatig op de site ziet verschijnen.

Helpt het eten van minder brood en andere koolhydraatrijke producten bij het afvallen?
Ja, als je minder koolhdyraten gaat eten en dit vervangt door producten die meer eiwitten bevatten, vallen veel mensen af. Het nadeel is echter dat veruit de meeste mensen dit niet volhouden op lange termijn. Het probleem is dan, dat als je weer begint met het eten van meer koolhydraten, je heel snel weer aankomt. Dit komt doordat het lichaam gemakkelijk went aan een kleine hoeveelheid koolhydraten.

Ik schreef al eerder een artikel over het verminderen van koolhydraten in de voeding, dat vind je hier.

Welk brood kies ik?
Als je wel graag brood wilt eten, maar toch graag zo min mogelijke onnodige toevoegingen wilt hebben, dan heb ik hier een aantal tips voor je:

  • Koop je brood bij een bakker en niet bij de supermarkt. Bakkers werken (vaak) met meer pure producten en minder toevoegingen. Een goede bakker neemt veel langer de tijd voor het bereiden van een brood dan bakker in een supermarkt.
  • Bij een biologische bakker vind je brood dat nog minder bewerkt is! Dat betekent nog puurder graan en nog minder toevoegingen.
  • Zuurdesembrood bevat van nature de eigenschap om de gluten in brood al deels te verteren, hierdoor wordt je maagdarmsysteem minder belast.
  • Speltbrood is nog een hele pure vorm van brood, omdat spelt een stuk minder bewerkt is dan het graan van tegenwoordig. Bovendien geeft speltbrood lang een verzadigd gevoel. Hier lees je meer.
  • Ga voor volkorenbrood, zuurdesembrood of speltbrood. Deze broden bevatten veel voedingsvezels, vitamines en mineralen!

Bepaal zelf welk brood jij wilt kopen. Voel je je goed bij brood uit de supermarkt? Prima!

Conclusie
Naar mijn mening kan brood eten voor de meeste mensen geen kwaad. Wel raad ik aan om regelmatig te variëren met andere producten. Elke dag alleen maar brood eten als ontbijt én lunch, raad ik niet aan. Door veel te variëren krijg je veel verschillende vitamines, mineralen en andere nuttige voedingsstoffen binnen.

Voel jij je niet prettig bij het eten van brood? Ga dan zeker op zoek naar alternatieven. Het is erg goed mogelijk om te leven zonder brood. Denk bijvoorbeeld eens aan een quinoasalade, deze heerlijke eiwrap of maak havermoutpannenkoeken.

Heb jij een glutenallergie? Dan is brood eten geen goed idee! Twijfel je of je een intolerantie hebt? Of wil je om een andere reden minderen met het eten van brood? Dan is het misschien handig om advies te vragen bij een diëtist bij jou in de buurt. Die kan je helpen bij het opstellen van een gezond voedingspatroon waarbij je geen tekorten krijgt aan bepaalde voedingsstoffen.

Ik blijf lekker genieten van mijn boterhammen. Ze bevatten veel voedingsvezels, B-vitamines, ijzer en jodium. Jij kunt zelf bepalen waar je je goed bij voelt, zowel mét als zonder brood is prima te leven. 🙂

Ik hoop dat ik je wat meer duidelijkheid heb kunnen geven.  Als je nog vragen hebt over dit onderwerp, dan kun je ze hieronder stellen.

Groetjes, Marloes

Eet jij brood? Of laat je het liever staan?

bron foto 1

18 reacties

  1. S’morgens de heerlijke havermoutpap en de lunch zeer afwisselend . Als je veel variatie hebt in je lunch dan mis je het brood echt niet .Ik eet wel brood maar nu niet meer dagelijks.

  2. Ik denk absoluut niet dat we helemaal geen brood meer moeten eten maar denk dat het vooral belangrijk is er bewuster bij stil te staan. Wij Nederlanders zijn inderdaad te veel gefocust op brood in onze dagelijkse voeding. Ik zie wel zeker de negatieve kanten van brood in maar ik eet ongeveer 1 sneetje speltbrood per dag en heel af en toe gewoon brood van tarwe.

  3. Ik bak sinds kort altijd mijn eigen brood, met vers speltmeel van de plaatselijke bakker. Zo weet ik precies wat er in mijn brood zit en het is zo lekker! Wel zo lekker dat je er meer van eet. 🙂 maar ben zelf ook wel creatief en neem regelmatige salades of andere lekkere lunches mee naar mijn werk.
    Dus ook niet elke dag brood maar om het te laten is het veel te lekker!

  4. Hoi Marloes,

    Wat fijn dat je een artikel hebt geschreven over dit onderwerp. Het is voor mij vrij verwarrend al die verschillende meningen..
    Wel vraag ik mij nog het volgende af. Ik ben in de veronderstelling dat havermout in dezelfde ‘categorie’ valt als brood, aangezien het op dezelfde manier afgebroken wordt tot glucose (toch?) en omdat jij aangeeft dat het raar is dat volgens De Voedselzandloper brood niet mag, maar havermout wel. Als vervanging/variatie van de lunch geef jij als tip havermoutpannenkoeken, maar komt dat dan niet op hetzelfde neer als het eten van brood?

    Alvast bedankt!

    Groetjes,
    Alice

    1. Ja, zeker! Maar ik ben ook niet van mening dat koolhtdraten/glucose/brood slecht is en de voedselzandloper (deels) wel! Ik gebruik de havermout als variatie om andere voedingsstoffen binnen te krijgen. De vezels in havermout zijn bijvoorbeeld iets anders dan die in tarwe. Hoop dat het nu duidelijke voor je is :-). Groetjes!

  5. Goed artikel. Heel verhelderend.
    Ik eet zelf alleen met de lunch brood (maar soms ook iets anders, zoals een salade). Ik bak zelf brood met volkoren meel en weet dus precies wat erin gaat. Geen rare stoffen in elk geval! En bijna elke dag vers, warm brood (we doen met één brood twee dagen)! En nog goedkoper ook! Ik kan het iedereen aanraden!

  6. Ik zal ook eens bij de bakker vragen of ik er speltmeel kan kopen. In de kast staat een broodbakmachine onder een laagje stof….

  7. Een kennis van mij is gestopt met brood eten, en eet alleen maar crackers bij het ontbijt en de lunch zegmaar. In plaats van brood. Ze is daardoor 7 kilo kwijtgeraakt, dat vind ik heel knap! Maar ik denk zelf niet dat het perse door het minderen van het brood is gekomen.

    Zelf probeer ik wel zo vaak mogelijk te wisselen met wat ik eet, dan brood, dan een cracker met zoet beleg, dan hartig beleg, etcetera. Ik krijg in de ochtend, en eigenlijk nooit iets met melk of yoghurt naar binnen, zeker niet bij mijn ontbijt. Misschien havermout, maar dat hebben we nu niet in huis 🙁

  8. Hey Marloes,

    Wat goed dat je dit veel besproken onderwerp hebt aangedurfd! (Als je kijkt hoe heftig sommige reacties op brood eten/het weglaten ervan zijn 😉 ) Erg verhelderend ook. Mijn moeder is sinds een maand/2 maanden glutenvrij (en suikervrij en lactosevrij – respect!), dus dit onderwerp wordt bij mijn ouders ook regelmatig besproken (als ik er ben). Ik probeer zo veel mogelijk af te wisselen, wat jij al aangaf, ook omdat ik een prikkelbare darm heb (niet de heel ernstige variant) en eet uitsluitend zuurdesem speltbrood (best of both worlds 😉 ).

    Liefs, Jorien

  9. Hoi hoi

    Ik weet niet of deze vraag hier helemaal past, maar vraag het toch omdat deze vraag mij al een tijd lange bezig houdt…

    Vroeger (voor mijn eetstoornis) at ik eigenlijk altijd 2 volkoren puntjes (van die zachte broodjes) als ontbijt en 2 als lunch (altijd met mager, eiwitrijk beleg).
    Sinds ik aan het opkrabbelen ben eet ik bijna altijd alleen maar volkoren boterhammen maar heb het gevoel dat het absoluut niet voed (vult).
    Dit gevoel had ik nooit met volkoren puntjes.
    Is dit veel ”slechter” als boterhammen?

    Groetjes Ellen

    1. De puntjes bevatten meer calorieën, ze staan allebei voor ongeveer 1,5 boterham. Je zou dus 3 boterhammen kunnen nemen in plaats van 2 puntjes, dan vult het direct meer! Gewone volkoren boterhammen bevatten meer vezels, vitamines en mineralen.

  10. Mooi en duidelijk geschreven! Word ook een beetje moe van alle negatieve publiciteit over brood de laatste tijd. Klopt uiteraard dat niet al het brood van tegenwoordig, en met name dat uit de supermarkt , even gezond is. Maar door de juiste broodkeuze te maken en goed te blijven variëren moet het geen probleem zijn om gewoon regelmatig wat brood te eten. En als je het zelf bakt heb je natuurlijk helemaal de controle over wat er in gaat 🙂

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Elke dag bruisen van de energie en met liefde in de spiegel kijken.

@INSTAGRAM Join on the gram