Misleidende informatie op etiketten
| 2 juli 2019

8x Misleidende informatie op etiketten

Etiketten kunnen verwarrend zijn. Ik merk dat heel veel mensen de informatie op etiketten niet vertrouwen. Ze denken dat het leugens zijn. Dit is niet het geval, want onwaarheden verkondigen op een etiket is verboden volgens de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). Wel kan informatie misleidend zijn als je niet zo goed weet hoe je het moet interpreteren. Vandaag geef ik je uitleg over 8 van dit soort gevallen.

Strenge eisen

De Nederlandse voedsel en warenautoreiteit stelt voor sommige vermeldingen op verpakkingen strenge eisen. Zo mag je niet zo maar ‘rijk aan vezels’ op een verpakking zetten. De hoeveelheid vezels moeten dan daadwerkelijk boven een bepaalde norm liggen. Ook de termen ‘zonder toegevoegd suiker’ en ‘volkoren’ mogen niet zomaar op een verpakking.

Fabrikanten zijn verplicht zich aan deze regels te houden, anders worden ze op hun vingers getikt. Toch zoeken ze altijd naar manieren om hun product interessanter te doen lijken, zonder dat ze de regels overtreden.

Hieronder in willekeurige volgorde informatie op etiketten die je verkeerde verwachtingen kan bezorgen. Per onderwerp geef ik een korte uitleg over wat de regels zijn.

1. Een ‘light’ product met evenveel calorieën

Je mag een product ‘light’ noemen, als er 30% minder calorieën, suiker OF vet in zit dan in het oorspronkelijke product. Zo zitten er in sommige soorten light pindakaas minder (goede!) vetten dan in normale pindakaas, maar meer suiker! Light betekent dus zeker niet dat een product vrij is van vet of suikers. Sommige pakken light drinken bevatten nog flink veel suiker (maar wel 33% minder dan hun normale variant).

2. De voedingswaarden per portiegrootte

Voorop sommige verpakkingen staan voedingswaarden per portiegrootte, ongeveer in de layout zoals je hieronder ziet. Zo kan een fabrikant van chips aangeven dat chips per portie 140kcal bevatten. Jij denkt vervolgens dat jouw calorieinname best meevalt, terwijl je er geen rekening mee houdt dat jouw portie misschien wel 4x zo groot is. Wil je weten welke voedingswaarden je daadwerkelijk binnen krijgt? Check dan altijd hoe veel je van een product neemt en verreken dit met de voedingswaarden per 100g.

Bron afbeelding

3. De term ‘natuurlijk’

Fabrikanten gebruiken heel graag vermeldingen op hun producten die eigenlijk niets zeggen, maar die het product wel een betere uitstraling geven. Zo zijn we geneigd te denken dat een ‘natuurlijke mueslireep’ per definitie gezonder is. Bedenk echter dat er heel veel verschillende soorten suikers zijn die 100% natuurlijk zijn. Dat een ingrediënt natuurlijk is, zegt niets over de gezondheid. Anderen van dit soort termen zijn bijvoorbeeld ‘vers’ en ‘ambachtelijk’.

4. Andere benamingen voor ingrediënten

Als je liever niet te veel suiker binnen krijgt, dan zoek je hier waarschijnlijk naar op de verpakking. Er bestaan echter ontzettend veel benamingen voor vormen van suiker, die fabrikanten dankbaar gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan melasse, maltodextrine, sucrose, geconcentreerd vruchtensap en nectar. Een hele complete lijst met andere benamingen voor suiker, vind je op de website van het diabetesfonds.

5. Manier van vermelden van ingrediënten

Fabrikanten zijn verplicht alle ingrediënten van een product te vermelden in een ingrediëntenlijst. Ze weten echter ook kan consumenten deze soms kritisch door kijken. Sommige mensen willen e-nummers vermijden (onterecht naar mijn idee, maar dat is een ander verhaal). Een fabrikant noemt een ingrediënt daarom soms liever bij zijn volledige naam dan bij zijn e-nummer. Bijvoorbeeld appelzuur in plaats van E296.

Ook andersom kan het geval zijn. Veel mensen willen bijvoorbeeld de smaakmaker vetsin vermijden, maar weten niet dat E621 hetzelfde ingrediënt is.

6. Bron van vezels, ijzer etc.

De term ‘rijk aan vezels’ is gesteld aan strenge eisen. Bij ‘bron van vezels’ gelden ook eisen, maar veel minder streng! Een fabrikant mag dit beweren bij de helft aan hoeveelheid vezels ten opzichte van de eerste term. Let dus goed op de manier van vermelden van bepaalde claims.

7. Een product ‘met aardbei’, vrijwel zonder aardbei

Soms denk je aan een verpakking te zien dat een product een bepaald ingrediënt bevat, terwijl het er nauwelijks in zit. Een goed voorbeeld werd een tijdje geleden door Radar behandeld: in Liga Milkbreak ‘met aardbei’ zat maar 0,03% aardbeienpoeder. Dit komt overeen met 1 aardbei per 231 verpakkingen.

Wil je zeker zijn dat jouw product een bepaald ingrediënt bevat, check dan de ingrediëntenlijst. Die moet verplicht kloppen volgens de NVWA.

8. Magere vruchtenyoghurt, boordevol suiker…

De term ‘mager’ of ‘vetarm’ mag gelden als een product minder dan 3g vet per 100g product bevat. Dit zegt dus helemaal niets over de hoeveelheid suiker in een product. Hierdoor mag magere vruchtenyoghurt gewoon boordevol suiker zitten :). Pas als er ook ‘suikervrij’ op de verpakking zou staan, bevat het product heel weinig suiker.

Fabrikanten liegen dus vrijwel nooit op verpakkingen, dat is namelijk niet toegestaan door de NVWA. Natuurlijk is er wel eens sprake van ‘echte’ misleiding, waardoor een fabrikant gedwongen wordt het etiket te veranderen. Zo moet ‘Vitamin water’ zijn product anders gaan noemen, omdat er hier geen sprake is van ‘water’, maar van limonade (water met suiker).

Ik hoop dat ik het weer iets duidelijker voor je heb gemaakt. Mocht je nog vragen hebben, laat het dan zeker weten! Wie weet maak ik dan nog eens een vervolg.

Groetjes, Marloes

Wordt jij wel eens misleid door etiketten?

4 reacties

  1. Dankje voor dit artikel! Ik lees de ingredientenlijst en de voedingswaarde per 100g en ik kijk wat de grootte van de verpakking is, en probeer eventuele claims maar te negeren.
    Vooral die portiegrootte, daar kan ik zo boos over worden! Ik zag in de Jumbo ooit een pakje verse pasta, 250 gram. Aanbevolen portie grootte 75. Okay, prima, maar dat is dan toch onlogisch om het in een pakje van 250 gram te doen? Want dan houdt je altijd over? Of de portiegrootte van een blikje drinken: een kwart blikje. Wie drinkt er een kwart blikje!

  2. Ja, van die Boekweit noedels die maar een klein beetje Boekweit bevatten, of kokos yoghurt die gewone yoghurt met suiker en kokos smaak blijkt te zijn. Maar ik snap het aan de andere kant wel als ergens staat dat het met gember of rode peper oid is terwijl er maar heel weinig van in zit. Sommige smaken zijn gewoon heel sterk en wel overheersend, ook als er maar weinig in zit. Van de Liga aardbei vind ik het bijvoorbeeld een beetje overdreven. Ik hoop toch dat niemand die koopt omdat ze denken daarmee fruit binnen te krijgen (nu is een liga naar mijn mening sowieso niet gezond). Maar Vitamin Water vind ik weer wel misleidend.
    Nog iets grappig, ik had laatst een ‘discussie’ over de smaken van een raket. Ingrediënten bekeken en die kleurtjes zijn dus biet, kurkuma en wortel. Verder gewoon water met suiker (of andersom, dat weet ik niet meer).

  3. Het allergrootste misleidende product die ik ooit heb meegemaakt was in Amerika.
    Bij de Mac Donalds verkochten ze ”low fat” smoothies. In the end zat er inderdaad 3 gram vet in, maar ook gelijk 53 gram suiker!

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Elke dag bruisen van de energie en met liefde in de spiegel kijken.

@INSTAGRAM Join on the gram