De mentale kwestie

Tijdens het sporten heb je vast wel gedachten die door je hoofd rond dwalen, deze gedachten kunnen een belangrijke rol spelen bij het sporten. De ene sporter is hiermee bekend of erkent het belang van mentale krachten tijdens het sporten. Dit terwijl de andere sporter onbekend is met het belang of het belang onderschat en het hierdoor bagatelliseert. In dit artikel wil ik jullie de beginselen van sportpsychologie meegeven.

De gedachten die door je hoofd dwalen kunnen positief of negatief zijn. Het effect dat zij hebben op je prestatie of op het plezier wat je hebt in sporten is enorm. De afgelopen jaren is de rol van mentale processen tijdens het sporten steeds bekender geworden. Topsporters vragen steeds vaker advies van een sportpsycholoog. Ook amateursporters kunnen echter met kennis over deze mentale processen enorm veel winst boeken.

Eén van de meest bekende hormonen die van invloed is op het menselijke functioneren is het stresshormoon, ook wel cortisol genoemd. Dit hormoon komt vrij als je stress ervaart. Hoe kan het dat je de stress ervaart? De meest voorname reden is dat je je niet meester voelt over de situatie. Voorbeelden hiervan zijn; ‘Kan ik het wel?’ ‘Heb ik genoeg getraind?’ ‘Hoe denken anderen over mij?’ Dit zijn allemaal situaties waarbij stress kan worden ervaren. De aanpak om de stress te verminderen moet gericht zijn op het niet ervaren van de stress, je moet dus leren omgaan met de stress. Er zijn drie belangrijke strategieën bekend om te leren omgaan met stress tijdens sporten.

• Doelen stellen
• De kracht van het inbeelden
• Met jezelf praten

Als eerste, doelen stellen. Veel mensen zijn bekend met deze strategie, ze passen deze alleen verkeerd toe. Een kenmerkend voorbeeld hierin is mensen die willen afvallen. Hun doelen zijn er vaak op gericht om zoveel mogelijk gewicht in een korte periode af te vallen. Met een bewust eetpatroon worden deze doelen op korte termijn niet behaald, dit terwijl dit dat wel beste keuze is. Er wordt dan over gegaan naar het alternatief, bijvoorbeeld crashdiëten. De grote bron van stress hierbij zijn de te hoge doelen en het niet mogen eten. Het gevolg is dat de doelen niet worden behaald en je weer aankomt, het jojo – effect. Conclusie; stel kleine en haalbare doelen. Elke keer als je een doel hebt behaald is een succesmomentje dat gevierd moet worden. (Dit vieren hoeft niet met eten, maar kan ook met een klein cadeautje voor jezelf of iets leuks gaan doen)

Ten tweede, de kracht van het inbeelden. Topsporters gebruiken deze methode om zich voor te bereiden op belangrijke wedstrijden. Het doel van deze methode is dat je jezelf voorbereidt op wat komen gaat en dat je je geest en lichaam klaar maakt voor de wedstrijd. Sinds een aantal jaar gebruik ik deze methode ook, je hoeft immers geen topsporter te zijn om ook goede prestaties te willen leveren. De avond voor een wedstrijd, concentreer ik me op wat ik wil behalen. Als ik een nieuw persoonlijk record wil lopen, beeld ik me in dat ik vanaf de start alleen loop en sluit ik af met het beeld in mijn hoofd dat ik de tijd op de klok zie stilstaan, bij een nieuw persoonlijk record.

De derde en laatste strategie is het met jezelf of in jezelf praten. Op het moment dat je te maken hebt met negatieve gedachten, de veroorzaker van stress, is het zaak om ervoor te zorgen dat je objectief naar jezelf blijft. Zijn mijn gedachten eerlijk naar mijzelf of maak ik de situatie groter dan die daadwerkelijk is? Het doel van deze strategie is dat je bewust bent van de gedachten en dat je met jezelf overlegt of ze ook kloppen. Laat je niet meeslepen met je gedachten maar ga met jezelf in discussie. Het is gemakkelijk om je mee te laten slepen in negatieve gedachten maar er zijn ook zoveel positieve gedachten te bedenken. Daar moet je alleen aan werken. Is een keertje niet sporten écht zo erg? En is je eetpatroon écht verpest als je 1x een hele rol koekjes leeg eet? Of valt het misschien allemaal wel mee?

‘No perfomer is happy to make mistakes, but getting upset only makes a mistake a complete mistake. Instead, one should try to gain at least partial succes by staying cool and learning from the mistake: use it as a building block to succes’(Smoll & Smith, 1979)

Ik ben heel benieuwd wat jullie er van vonden!?

Groetjes Albert

Gebruik jij psychologie tijdens jouw trainingen of bij het afvallen?