| 9 november 2021

Mijn verhaal: Vragen die ik als arts krijg over gezond leven…

Ik had jullie totaal verschillende gastartikelen beloofd…nou volgens mij is dat helemaal gelukt. Deze dinsdag geef ik het woord aan arts Femke. Zij vertelt ons welke vragen zij als arts het meeste krijgt over gezond leven. Natuurlijk geeft ze daarbij ook haar antwoord! Mega interessant, dus ik ga snel mijn mond houden :).

Hoi, hoi.

Laat ik mezelf eerst maar even kort voorstellen: Ik ben Femke, 28 jaar. Ik woon in een geweldig huis in Hoogezand (Groningen) samen met mijn man. In de weekenden mag ik genieten van zijn zoontje van 5 jaar, die dan gezellig bij ons is. En sinds kort hebben we ook gezinsuitbreiding. We hebben nu ook een geweldig leuke kat van bijna 2 jaar oud. Ze heet Mila en is een ragdoll. Edit Marloes: Hier vind je de instagrampagina van Femke. 

Ik ben geboren en opgegroeid in Friesland. Ik heb de havo afgerond. Daarna ben ik vertrokken naar Groningen om te studeren. Eerst een jaar op het hbo: Medische Diagnostiek. Vervolgens heb ik de stap naar de universiteit gemaakt. Ik heb eerst 3 jaar Farmacie gestudeerd. Na het behalen van mijn bachelor heb ik gekozen om Geneeskunde te gaan doen. Ik moet zeggen dat dit een intens traject was. Vooral de coschappen waren pittig, maar ik heb heel veel mogen leren in deze periode.

Inmiddels ben ik nu alweer meer dan een jaar werkzaam als basisarts.

Het eerste halfjaar heb ik gewerkt bij de Nederlandse Obesitas Kliniek. Hier had ik de taak om te beoordelen of patiënten in aanmerking konden komen voor een maagverkleining. Ik dit halfjaar heb ik veel geleerd over obesitas. Ik heb hier ook mijn mening kunnen vormen over de zeer ingrijpende maagverkleiningen. Daarna heb ik een half jaar gewerkt als verslavingsarts. Hier heb ik veel dingen meegemaakt.

Nu werk ik als Arboarts.  Als Arboarts vind ik het leuk dat je echt met preventie bezig kan zijn. Advies geven aan werkgevers over hoe je gezonde werknemers hebt en houdt.

In mijn vrije tijd besteed ik veel aandacht aan gezond leven. Ik sport regelmatig en ben verslaafd aan het gevoel van  ‘fit’ zijn. Zelf heb ik ook een Instagram account om mijn kennis te delen en hopelijk in de toekomst mensen te helpen met gezond leven! Ik vind het tevens ook erg belangrijk om een voorbeeld te zijn voor mijn patiënten.

Marloes vroeg me om een stuk te schrijven over wat patiënten in de spreekkamer me vragen over gezond leven. Een super tof idee!

Vragen die patiënten me stellen over gezond leven:

‘Mijn oma was altijd al te zwaar. Ook mijn moeder en vader hebben overgewicht. Ik ben zelf ook flink stevig. Is overgewicht erfelijk?’

Het is belangrijk om aan mijn patiënten uit te leggen dat er meerdere factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van overgewicht. Wanneer de ouders obesitas of overgewicht hebben dan is de kans ook groter dat de kinderen dit krijgen. Dit heeft vooral te maken met omgevingsfactoren en gedragsfactoren.

Obesitas is dus (meestal) een multifactoriële aandoening. Er bestaan wel erfelijke oorzaken voor obesitas, maar dit is heel erg zeldzaam. Ik zou hieraan gaan denken als bijvoorbeeld de obesitas al bestaat vanaf zeer jonge leeftijd. Of wanneer er bijkomende verschijnselen zijn, zoals een opvallend uiterlijk of gedrags- of ontwikkelingsproblemen.

Wanneer ben je te zwaar

‘Ik eet onder mijn kcal behoefte en ik sport regelmatig. Ik leef gezond. Ik heb echt alles geprobeerd om mijn overgewicht kwijt te raken. Het ligt zeker weten niet aan mijn leefstijl dat ik te zwaar ben. Wat zou een andere oorzaak kunnen zijn van mijn overgewicht?’

Het komt zeker voor dat patiënten écht een gezonde leefstijl hebben en niet afvallen of geen gezond gewicht hebben. Er bestaan onderliggende ziektes die overgewicht kunnen veroorzaken. Deze onderliggende ziektes zijn bijvoorbeeld hypothyreoïdie, PCOS of het syndroom van Cushing.

Ook kan bepaalde medicatie ervoor zorgen dat je overgewicht ontwikkelt, zoals antidepressiva of glucocorticosteroïden.

‘Ik heb een gruwelijke hekel aan groente. Kun je groente door extra fruit vervangen?’

Mijn antwoord is dan helaas altijd: nee, dat kan niet. Als je weinig groente eet, kun je niet ‘in plaats daarvan’ extra fruit eten. De reden is dat groente andere voedingsstoffen bevat dan fruit. Ook verschillen de hoeveelheden van deze voedingsstoffen tussen groente en fruit. Ik adviseer altijd om dagelijks 250 gram groenten en 200 gram (2 porties) fruit te eten. Ik ben groot fan van het Voedingscentrum en houd deze richtlijnen dan ook vaak aan. Ook geef ik het advies om zoveel mogelijk te variëren in de soorten groente en fruit om ook zoveel mogelijke verschillende voedingsstoffen binnen te krijgen.

‘Heb ik wel of geen vitamine pillen nodig?’

Net als Marloes ben ik van mening dat je (meestal!) geen supplementen nodig hebt, zolang je gezond en gevarieerd eet (volgens de schijf van vijf) én elke dag genoeg buiten komt.

Toch adviseer ik bepaalde patiëntengroepen wel om extra vitamine pillen te nemen.

  • Wanneer een patiënt een donkere of getinte huid heeft dan is het belangrijk om extra vitamine D te adviseren.
  • Daarnaast adviseer ik vrouwen met een lichte huid vanaf 50 jaar en mannen met een lichte huid vanaf 70 jaar ook vitamine D extra te suppleren.
  • Vrouwen die zwanger willen worden adviseer ik altijd extra foliumzuur te nemen.
  • Veganisten adviseer ik vitamine B12 te gebruiken.

‘Ik heb wel eens gehoord dat je bij bepaalde medicatie een tekort aan vitamines of mineralen kunt krijgen, klopt dit?’

Sommige medicijnen kunnen inderdaad de opname van voedingsstoffen verminderen. Bij lang gebruik van de medicijnen kan dan een tekort aan vitaminen of mineralen ontstaan.

Voor mijzelf heb ik eens een tabel gemaakt met de meest gebruikte medicijnen die een tekort kunnen veroorzaken. Deze ken ik inmiddels bijna uit mijn hoofd. Toch pak ik de tabel er ook nog regelmatig bij. Bij deze wil ik de tabel ook met jullie delen:

‘Jij bent arts en zal wel een druk leven hebben. Hoe combineer je een gezond leven met een druk leven?’

Eigenlijk is een gezond leven prima te combineren met een druk leven als de voorbereiding maar goed is. In het weekend doe ik boodschappen voor een hele week. Zo heb ik alles in huis en hoef ik doordeweeks in principe dus geen boodschappen meer te doen. Op zondag kook ik vaak vooruit voor 4-5 dagen. De maaltijden voor maandag en dinsdag doe ik in een bakje in de koelkast. De maaltijden voor woensdag, donderdag en eventueel vrijdag doe ik in de vriezer. Als het dan woensdagochtend is dan haal ik mijn eten uit de vriezer. Verder maak ik elke avond mijn ontbijt en lunch voor de volgende dag. Voor in de ochtend maak ik vaak een bak kwark met fruit of andere toppings. Voor de lunch kies ik vaak voor boterhammen, wraps of rijst met groentes en een eiwitbron.

‘Ik heb erg weinig geld. Ik zit in de bijstand. Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik toch gezond leef?’

Ik benoem vaak de hele vanzelfsprekende dingen, zoals let op de aanbiedingen in de supermarkt en ga thuis sporten (ga bijvoorbeeld de workouts van Marloes doen op youtube). Maar wat voor mij zelf ook echt super heeft gewerkt in de studententijd zijn de aanbiedingen in de supermarkt met producten die bijna over de datum zijn. Bij de Jumbo hebben ze vaak een aparte koeling waarin producten liggen die minimaal met 50% korting verkocht worden. Bij de Lidl hebben ze nu zelfs producten die ze voor €0,25 of €0,50 aanbieden. Ook kan groente en fruit op de markt veel goedkoper zijn. Ga lekker aan de einde van de dag, dan doen ze vaak dozen vol fruit weg voor een klein bedrag. Dit fruit kun je dan vervolgens prima invriezen. Hetzelfde geldt voor bakkers. 

‘Ik kan niet afvallen, want ik vind eten veel te lekker. Als ik wil afvallen en gezond wil leven, mag ik dan helemaal niets meer?’

Wat ik vaak aan patiënten uitleg is dat er verschillende redenen zijn waarom wij eten. Wat zich de hele dag eigenlijk herhaalt:

  1. Eten om onze maag te vullen en de trek te stillen.
  2. Eten voor de gezelligheid terwijl we geen trek hebben.
  3. Eten om ons zelf te belonen of te troosten als we niet goed in ons vel zitten.

Eigenlijk is er nog een reden om te eten. Reden nummer 4 is eten voor de gezondheid. Het is belangrijk om deze altijd in het hoofd te houden en bij elke keuze die je maakt even af te wegen.

Voorbeeld:

Je bent op werk. Op werk hebben ze een kantine met een uitgebreid assortiment aan eten. Van gevulde koeken tot rijk gevulde salades. Je merkt dat je trek hebt. Je wilt dus gaan eten om je maag te vullen. In eerste instantie neig je naar de gevulde koek. Denk dan even aan de vierde reden om te eten: ‘eten voor de gezondheid’. Hopelijk merk je dan dat je toch eerder neigt naar een goed gevulde salade, waar veel meer goede voedingstoffen inzitten dan die gevulde koek.

Eigenlijk kun je dit op alle redenen van eten toepassen. Als je voor de gezelligheid wilt eten, bijvoorbeeld bij een verjaardag. Je krijgt een taartje aangeboden, maar hebt eigenlijk helemaal geen trek. Als je dan weer bedenkt: ‘eten voor de gezondheid’. Dan kun je ervoor kiezen om het taartje af te slaan of een heel klein stukje taart te nemen.

Toch wil ik zeggen dat gezond leven niet wil zeggen dat je bepaalde dingen niet meer mag eten. Het is juist belangrijk om jezelf geen restricties op te leggen. Het gaat erom dat je slimme keuzes maakt. Ben jij van de taartjes? Dat is helemaal prima. Je kunt dit taartje bijvoorbeeld ook delen met jouw partner. Wil je graag uit eten? Lekker doen. Je kunt er dan voor kiezen om iets gezonds te nemen, maar dit hoeft echt niet persé. Zo lang je het gezonde leven daarna maar gewoon weer oppakt. Geen compensatie, maar gewoon lekker doorgaan waar je gebleven was met gezond leven.

‘Uit mijn bloedonderzoek kwam naar voren dat mijn Cholesterol te hoog is, hoe kan ik dit verlagen?’

Ik benadruk altijd dat je met een gezonde leefstijl daadwerkelijk je cholesterol kunt verlagen.

Wanneer de patiënt overgewicht heeft dan helpt afvallen zeker! Vooral buikvet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed. Gezond eten kan het cholesterolgehalte verlagen. Ook minder verzadigd vet en minder zout kan het cholesterolgehalte verlagen. Voldoende beweging is ook belangrijk: minimaal 2,5 uur per week. En voor de rokers raad ik écht aan om te stoppen met roken, want roken verlaagt en beschadigt het goede HDL-cholesterol.

‘Mijn bloeddruk is te hoog kan ik dit met een gezonde leefstijl verlagen of moet ik direct medicatie?’

Naar mijn mening (en uit ervaring) kun je met een gezonde leefstijl de bloeddruk aanzienlijk verlagen. Door bijvoorbeeld gezonder te eten kan je bloeddruk met 8 tot 14 punten dalen. Hieronder nog een mooie illustratie met 5 tips om de bloeddruk te verlagen:

Bron: Hartstichting

‘Ik zou graag van een arts horen wat de beste tip is voor een gezond leven?’

Ik ben van mening dat er niet één enkele ultieme tip is voor een gezond leven. Als ik dan toch iets moet adviseren is het om van jezelf een prioriteit te maken. Zorg ervoor dat je net zo goed voor jezelf zorg als dat je voor een ander zou zorgen. Bedenk bij de dingen die je doet, of dat nou sport/voeding/werk of ontspanning is: ‘Is dit voor mij op dit moment goed?’. Sporten is bijvoorbeeld gezond. Toch kan het soms zijn dat het voor jou op dat moment niét goed is. Heb je het de hele week al druk gehad? Zit de stress je heel hoog? Krijg je bij het idee dat je moet sporten nog meer stress? Dan kan het zijn dat je op dat moment juist even behoefte hebt aan een ander self-care momentje. Gezond leven is niet zwart-wit. Het gaat in het leven om de juiste balans. Dit komt in alle aspecten van het leven terug: Voeding/Sport/Werk en privé.

Groetjes, Femke

 

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Elke dag bruisen van de energie en met liefde in de spiegel kijken.

@INSTAGRAM Join on the gram