Wanneer ben je te zwaar? Of te licht?

Helaas zijn veel mensen heel intensief bezig met het bijhouden van hun lichaamsgewicht. Als je me langer volgt dan weet je dat ik daar niet perse fan van ben, omdat het láng niet altijd iets zegt. Maar wanneer ben je eigenlijk te zwaar of te licht? In dit artikel geef ik je zo goed mogelijk mijn advies.

BMI

In Nederland gebruiken we nog steeds vaak de Body Mass Index om te bepalen of een persoon een gezond gewicht heeft. Dit is een formule die uit jouw lichaamslengte en lichaamsgewicht een getal geeft. De formule is jouw gewicht in kilo’s gedeeld door jou lengte in meters in het kwadraat. Komt dit getal tussen 20 en 25 uit? Dan heb je een gezond gewicht. Lager is ondergewicht (sommige bronnen accepteren een BMI van 18,5-25 als gezond gewicht) en hoger is overgewicht.

Ik ben 1.73m, volgens deze formule zou ik tussen de 59,9kg en 74,8kg moeten wegen om een gezond gewicht te hebben.

Soms wordt ook buikomvang en vetpercentage betrokken in de bepaling of iemand een gezond gewicht heeft. Dan krijg je al een iets meer nauwkeurig beeld, maar nog vind ik het in veel gevallen niet helemaal een juist beeld geven.

Uitzonderingen

Mijn advies zou zijn om je niet blind te staren op metingen om te bepalen of jij te zwaar of te licht bent! Er zijn namelijk heel wat uitzonderingen te noemen, waarin ik een te hoog of te laag gewicht compleet zou accepteren. Hieronder noem ik er een aantal, maar er zijn er nog meer!

• Je bent heel smal gebouwd, zoals bij bijvoorbeeld sommige topmodellen, ballerina’s, Zuid-Europese of Aziatische mensen het geval is (maar uiteraard ook in sommige andere gevallen!). Hierdoor voel jij je super goed bij een BMI rond de 19. Je gewrichten steken dan niet uit, je hebt veel energie en je weerstand is prima. Volgens de meeste richtlijnen heb je ondergewicht, maar neem dit vooral niet te serieus!
• In de afgelopen jaren ben jij heel veel afgevallen. Volgens de richtlijnen heb je nog steeds wat overgewicht, maar je voelt je al zó veel beter dan voorheen. Daarnaast is er uiteraard ook veel positiefs gebeurd voor je gezondheid. Verder afvallen lukt niet, of je hebt er niet de motivatie voor. Ik zou het compleet accepteren zoals het nu is!
• Door een bepaalde aandoening of door het slikken van medicatie ben je iets te zwaar. Je houdt bijvoorbeeld vocht vast, hebt lymfeoedeem of er is een andere reden waardoor je gewicht iets hoger is dan goed zou zijn volgens de richtlijnen. Je weet echter dat je gezond eet en beweegt waar het mogelijk is. Ook in dit geval is het misschien verstandig jouw lichaam te accepteren zoals het is. Twijfel je hierover? Raadpleeg dan zeker even een arts of een diëtist.
• Je doet aan bodybuilding of zware krachttraining, bent heel gespierd en weegt daardoor iets meer dan volgens de richtlijn goed is voor jouw lengte. Je leeft echter gezond en voelt je topfit. BMI bepalen is voor jou weinig zinvol. In dit geval liggen jouw buikomvang en vetpercentage waarschijnlijk wel binnen de richtlijnen.
• Je eet ontzettend veel, maar komt maar niet aan! Veel mensen zeggen tegen je dat ze je te dun vinden, maar jij voelt je prima. Je hebt veel energie gedurende de dag en bent niet vaak ziek. Kennelijk past het bij jouw lichaam om wat slanker te zijn dan de gemiddelde persoon.

Ik hoop dat je door deze voorbeelden begrijpt dat BMI, buikomvang en vetpercentage láng niet altijd de doorslag geven of iemand te zwaar of te licht is. Hieronder geef ik je mijn advies.

Hoe voel jij je?

Vele malen belangrijker dan de berekeningen vind ik hoe jij je voelt. Vind je dat je fit bent? Heb je veel energie? Ben je eigenlijk nooit ziek? Ben je zelf grotendeels tevreden over jouw lichaam (laten we eerlijk zijn, 100% tevreden is bijna niemand ;))? Voel je je vrijwel nooit belemmerd door jouw lichaam in het dagelijks leven of tijdens sporten?

Herken je jezelf in al deze vragen? Dan is jouw lichaamsgewicht waarschijnlijk gewoon helemaal prima! Ook al geeft de berekening van de BMI een iets te hoge of iets te lage waarde aan, je hoeft het niet zo heel nauw te nemen.

Twijfel je toch stiekem aan jouw eigen gewicht? Maak je je er toch een beetje zorgen om? Overleg dan eens met een arts of diëtist. Hij of zij kan je helpen in het bepalen of afvallen/aankomen nuttig zal zijn.

Ook hiervoor zijn uitzonderingen…

Dit lijkt misschien een hele duidelijke methode, maar ook nu weer zijn er uitzonderingen. Ik noem er twee die ik vrij regelmatig zie voorbij komen in mijn praktijk:

• Je voelt je prima, maar bepaalde bloedwaarden zijn niet ideaal en/of je hebt een aandoening waarbij overgewicht/ondergewicht een negatieve rol speelt. Denk bijvoorbeeld aan een hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte, diabetes, hart- en vaatziekten, nierfalen, botontkalking, evenwichtsstoornissen etc. Hierdoor kan een arts of specialist je tóch adviseren af te vallen of aan te komen, ondanks dat jij je prima voelt. Een lichaamsgewicht volgens de richtlijnen kan in deze gevallen positief werken voor je gezondheid.
• Je kunt niet afgaan op jouw eigen gevoel omdat je leidt aan bijvoorbeeld een eetstoornis of een psychische stoornis. Hierdoor vertelt jouw hoofd je dingen die niet helemaal naar waarheid zijn. Het is ontzettend belangrijk dat je dit durft te erkennen bij jezelf en hier hulp voor te zoeken.

Mijn conclusie

Je kunt wat mij betreft niet altijd meten of jij te zwaar of te licht bent. Soms geeft hoe jij je voelt namelijk veel meer inzicht dan het getal op de weegschaal. Laat je dus niet uit het veld slaan als jij constant blijft worstelen met een beetje over- of ondergewicht. Als jij je goed voelt, gezond leeft, veel energie hebt en niet vaak ziek bent, dan is jouw gewicht waarschijnlijk gewoon helemaal prima! Tenzij je arts of specialist je anders heeft aangeraden, of als je een bepaalde stoornis hebt.

Zie lichaamsmetingen als één van de factoren die een indicatie geven van hoe gezond jouw gewicht is. Besef echter dat ze niet altijd de volledige waarheid weergeven.

Groetjes, Marloes

Denk jij (eerlijk!) dat jij te zwaar of te licht bent? Of heb je een gezond gewicht?