Feit of fabel: Een kind mag niet afvallen

Je hebt het misschien wel eens gehoord: een kind kan beter niet afvallen. Ik verklap het maar direct: ik ben het daar vrijwel altijd mee eens! In dit artikel leg ik je uit hoe dat zit en ik geef je tips als diëtist.

Overgewicht bij kinderen

In 2020 had 14,7% van de kinderen van 4 tot en met 17 jaar overgewicht (bron). Dat betekent dat er in een klas van 30 kinderen gemiddeld 4,4 kinderen met overgewicht zitten. Oftewel, het komt best vaak voor! Als diëtist zie ik dit terug in mijn praktijk. Regelmatig krijg ik telefoontjes van ouders die graag met (of zonder!) hun kind langs willen komen voor tips. Soms komt het initiatief vanuit de ouders, soms vanuit het kind. Helaas ervaren kinderen namelijk vaak hinder van hun gewicht. Ze kunnen bijvoorbeeld niet goed meekomen tijdens de gymles of bij het buiten spelen met leeftijdgenootjes. Ook komt het tot mijn grote verdriet nog regelmatig voor dat ze door pesten bewust worden dat hun lichaam er anders uit ziet dan dat van hun klasgenootjes.

De oplossing…

Zoals ik bovenaan al vertelde, is de oplossing niet je kind te laten afvallen. Dit is echter wel waar veel ouders snel naar neigen. Ik ben dan ook altijd erg blij als ze langskomen voor een consult. Vaak kan ik namelijk al in één sessie heel wat waardevolle tips mee geven.

Kinderen onder de 18 zitten in een fase waarin ze groeien en/of waarin hun lichaam flink aan het ontwikkelen is. Hiervoor zijn veel energie en voedingsstoffen nodig. Afvallen lukt alleen als je minder energie binnen krijgt dan je nodig hebt, op lange termijn. Je begrijpt misschien wel dat dit de groei en ontwikkeling van kinderen flink in de weg kan zitten!

Bij de behandeling van een kind streef ik dan ook vrijwel altijd naar gelijk blijven in gewicht. Ze groeien immers vanzelf, waardoor hun lichaam automatisch slanker zal worden zonder dat ze daarbij gewicht verliezen! Hun BMI daalt doordat de lichaamslengte stijgt. Ik vind dit niet alleen lichamelijk super belangrijk, maar ook mentaal. Een positieve benadering vind ik altijd belangrijk, maar bij kinderen nog eens extra. Ik wil nooit dat een kind het gevoel krijgt dat hij/zij te zwaar is of dat zijn/haar lichaam niet goed is. In plaats daarvan probeer ik het zo nuchter mogelijk in te steken. We gaan gewoon eens kijken of je alle stoffen binnen krijgt waar jouw lichaam het goed op doet! Daarnaast plan ik heel bewust genietmomentjes met ze in, zodat ze beseffen dat het helemaal niet erg is om regelmatig iets ongezonds te eten.

Mijn tips voor jou

Ben jij een kind dat overgewicht heeft? Of ben je een ouder van een kind dat overgewicht heeft? Dan wil ik je heel graag een paar tips mee geven:

Voor ouders en kinderen:

• Focus vooral niet op afvallen, maar op behoud van lichaamsgewicht. Zo krijg je voldoende energie, vitamines en mineralen binnen om goed te kunnen functioneren.
• Ga dus vooral niet minder eten! Vaak is het juist heel fijn om iets meer gezonde producten te gaan eten, zodat je minder snel lekkere trek krijgt. Neem dus gerust een volkoren boterham met gezond beleg extra, of neem een extra stuk fruit tussendoor als je trek voelt opkomen.
• Besef heel goed dat jij geweldig bent zoals je bent! Voor je gezondheid is het misschien beter om vaker gezonde keuzes te maken, maar dat zegt helemaal niets over jou als persoon. Wat anderen ook tegen je zeggen ♥.
• Ben je benieuwd wat goede porties zijn voor jou? Check dit eens op de site van het voedingscentrum. Hier kun je invullen of jij een vrouw of man (meisje of jongen) bent en hoe oud je bent. Vervolgens krijg je een beetje een beeld van wat de adviezen zijn voor jou. Besef je heel goed dat dit een richtlijn is. Het kan heel goed zijn dat jij iets meer of iets minder nodig hebt. Ook kun je gerust variëren met producten. In plaats van boterhammen kun je bijvoorbeeld ook ontbijtgranen of crackers eten.
• Hier vind je wat leuke ideeën voor gezonde recepten die veel kinderen heel lekker vinden.
• Naast deze gezonde producten is het helemaal niet erg om af en toe lekker te genieten van iets minder gezonds.
• Bedenk eens welke vormen van beweging jij leuk vindt. Dit hoeft echt niet perse een sport te zijn! Misschien houd jij van skeeleren, voetballen, dansen, tikkertje doen, met de hond (van de buurvrouw) wandelen of boompje klimmen. Ga dit eens wat vaker doen.

Voor ouders:

• Wees je constant heel bewust over hoe je jouw kind begeleidt in het proces naar gezonder leven. Houd het altijd positief. Onthoud dat chips, snoep en koekjes niet slecht zijn, maar juist heel lekker voor af en toe. Leg de focus op goed voor je lichaam zorgen, genoeg bewegen en voldoende energie, vitamines en mineralen binnen krijgen. Daarnaast is het heel goed om samen te kunnen genieten van iets ongezonds.
• Ben je wat onzeker over jouw aanpak? Neem eens contact op met een (kinder)diëtist! Voor kinderen onder de 8 jaar raad ik absoluut een kinderdiëtist aan, vanaf ongeveer 8 jaar zal een gewone diëtist je waarschijnlijk ook kunnen helpen. Je kunt samen met je kind langs gaan, maar ook alleen. Zo kun je wat ondersteuning krijgen en antwoorden op jouw vragen. De diëtist wordt in geval van overgewicht trouwens vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering en een kind heeft geen eigen risico! Financieel heeft dit dus geen gevolgen voor jullie. Check voor de zekerheid bij jouw diëtist of hij/zij een contract heeft met jullie zorgverzekering, anders kan het mogelijk wel iets extra’s kosten.
• Alleen in hele specifieke gevallen kan een diëtist soms toch een kind aanraden iets af te vallen. Bijvoorbeeld als er sprake is van zeer ernstig overgewicht of een specifieke aandoening. Ook in dat geval is het handig contact op te nemen met een kinderdiëtist.

Conclusie

Ik raad een kind vrijwel nooit aan om te gaan afvallen. Vrijwel altijd is op gewicht blijven en focussen op gezond eten en voldoende bewegen meer dan genoeg. Nog meer dan bij volwassenen, vind ik het belangrijk om de focus te leggen op positiviteit. Regelmatig lekker genieten van iets ongezonds hoort daar absoluut bij. Ook hoeft het absoluut niet altijd goed te gaan. Werk gewoon langzaam naar een gezondere leefstijl toe en ga daarbij op zoek naar recepten en producten die je/het kind lekker vindt.

Voor veel ouders en kinderen is het ontzettend waardevol om hulp te krijgen van een (kinder)diëtist. Zelf kan je er namelijk nogal emotioneel in staan en/of niet goed weten welke keuzes de juiste zijn.

Ik hoop dat je iets gehad hebt aan mijn tips!

Groetjes, Marloes

Heb jij ervaring met overgewicht bij kinderen?