Orthorexia, als gezond een obsessie wordt.

orthorexia

Door Daniëlla – Anorexia en Boulimia zijn eetproblemen die bij de meeste mensen bekend zijn. Orthorexia (obsessief gezond eten) is echter minder bekend. De term wordt de laatste tijd steeds vaker gebruikt en er wordt meer aandacht besteed aan dit probleem. Vooral veel jonge meiden zijn de laatste tijd geobsedeerd door heel gezond eten. In het artikel vertel ik jullie hier meer over. Wat houdt Orthorexia nou precies in? En hoe herken je het?

Wat is een eetstoornis?
Iets wordt betiteld met de term ‘eetstoornis’ als er sprake is van een stoornis rondom eetgedrag. Dit kan zich uiten in handelingen die iemand verricht, maar ook in iemands denkpatroon. Kenmerkend aan eetstoornissen is dit iemand constant bezig is met (het denken aan) eten en/of aan lichaamsgewicht. Heel vaak is er spraken van een verstoord lichaamsbeeld (Bron: Richtlijnen eetstoornissen)

Orthorexia
Zoals de naam het al beschrijft houdt Orthorexia in ‘juist eten’ (Orthos= juist/recht en orexis=(eet)lust. De officiële definitie is ‘een pathologische fixatie om alleen goede, pure en superieure producten te eten’. Vaak wordt gesproken van Orthorexia Nervosa, omdat het deels een psychisch probleem is (Nervosa = van psychische aard). De personen die de eetstoornis Othorexia hebben, zijn 24/7 geobsedeerd om verantwoord en gezond eten. In hun voedingspatroon mag dan ook geen ongezond voedingsmiddelen voor komen.

Hoe kan het ontstaan?
Wat misschien begon als een gezond voedingspatroon, slaat door in een ongezonde obsessie om zo gezond mogelijk te eten. De doelgroep die vooral last heeft van Orthorexia zijn de jonge vrouwen. Het verraderlijke van deze eetstoornis is dat het er langzaam insluipt. Vaak begint het met een wil om gezonder te gaan leven. De persoon gaan minder snoepen en snacken en laat frisdranken staan. Ook wordt vaak informatie gezocht in boeken en op internet (blogs!). Het gezond willen eten, wordt steeds extremer. Op een gegeven moment wil de persoon helemaal geen snoep en snacks meer eten. Door uiteenlopende verhalen uit de literatuur worden ook de volgende productgroepen uit het voedingspatroon geschrapt:

  • Vlees
  • Vis
  • Graan
  • Zuivel

groente

Vaak zijn de eerste voornemens om meer groenten en fruit te nemen, waardoor de bovenstaande voedingsgroepen als eerste worden vermeden. Ook worden aanpassingen gedaan in bereiding van producten. Zo wordt koken van groenten wordt gezien als vitamineverlies en zullen personen met Orthorexia liever kiezen voor rauwe groenten. Ook zien zij vetten als boosdoeners, ze vermijden vet tijdens het bakken en boter op de boterham. Personen zijn vooral gericht op de kwaliteit van het eten en niet op de hoeveelheid. Wat een normale portiegrootte is, weten ze dan ook vaak niet. In extreme vormen wordt soms zelfs fruit vermeden of gaan personen over op een compleet rauw voedingspatroon.

Door het vermijden van producten, kunnen gemakkelijk tekorten ontstaan in het voedingspatroon. Door het compleet vermijden van vetten, ontstaat gemakkelijk een tekort aan vitamine A en D. Ook worden er vaak tekorten gevonden aan ijzer, vitamine B12, calcium, kalium en magnesium. Hierdoor kunnen veel uiteenlopende klachten ontstaan. De meest gehoorde zijn:

  • Duizeligheid
  • Heesheid en ernstige maagklachten
  • Haaruitval en chronische vermoeidheid
  • Gebitsproblemen
  • Menstruatieproblemen
  • Problemen met botten en/of gewrichten
  • Droge, schilferige huid

Denk daarnaast eens aan de psychische druk die zo’n persoon ervaart! Vaak zijn deze mensen de hele dag door met voeding bezig. Ook sociaal gezien komen ze vaak in de problemen, je kunt namelijk niet meer zo gemakkelijk naar een verjaardag, een borrel, een etentje of een weekendje weg. In zulke gevallen kun je minder controle uitoefenen op je eetpatroon.

Kenmerken
Het is natuurlijk heel lastig om een strakke lijn te trekken tussen wat nog valt onder ‘gezond’ en wat valt onder ‘obsessie’. Mede gezondheidsaanhangers zullen misschien herkennen dat mensen al commentaar hebben als je er één keer voor kiest om op een feestje een hapje over te slaan. Er zijn een aantal kenmerken die erop kunnen wijzen dat er sprake is van een probleem:

  • Uren per dag nadenken over zo gezond mogelijk eten
  • Jezelf nooit meer iets ongezonds gunnen
  • Je maaltijden uitsluitend afstemmen op de voedingswaarde van producten, wat je lekker vindt is niet meer belangrijk.
  • Je dagelijkse ritme aanpassen op je eetpatroon. Bijvoorbeeld niet naar een feestje gaan.
  • Vrienden/vriendinnen verliezen door een obsessie voor gezond eten.
  • Pas tevreden zijn als een dag voor 100% ‘goed is gegaan’.
  • Neerkijken op anderen die minder gezond eten.

Herken jij jezelf of iemand in je omgeving?
Probeer te onthouden dat het heel erg belangrijk is om de juiste brandstof aan het lichaam te geven, als bepaalde stoffen ontbreken zal je dit merken in je functioneren. Ook is het heel erg belangrijk om jezelf te gunnen om af en toe iets lekkers te pakken. Besef dat dit prima past in een gezond leefpatroon! Hiermee bedoel ik dat je best 1 keer in de week mag genieten van een overheerlijke pizza, een zak chips of een andere snack- of snoepsoort.

De theorie is natuurlijk anders dan de praktijk. We raden daarom aan om in het geval van Orthorexia hulp te zoeken van een psychologe en/of een diëtiste. Ook kun je terecht bij de Stichting Anorexia Boulimia Nervosa, SABN. In de loop van de maand verandert deze stichting in ‘Weet’, een patiëntenvereniging voor mensen met eetstoornissen. Contactgegevens vind je via www.sabn.nl.

Ik hoop dat je dit artikel interessant vond om te lezen. Mijn doel is om jullie bewust te maken van dit groeiende probleem.

Groetjes, Daniëlla

Vind jij dat jij balans kunt houden als het gaat om gezond eten?

17 reacties

  1. Ik had hier nog nooit van gehoord! Maar ik moet toegeven dat denk ik veel door de media komt. Ikzelf sport veel en als je een dagje niet gaat kom je overal quotes en foto’s tegen die motiveren.. En dan heb je al snel een schuldgevoel. Gezond eten is natuurlijk goed maar dit is extreem en is eigenlijk gewoon ongezond! Je kunt niet alleen maar fruit eten. Het is vreselijk als je uren gaat nadenken over eten en niet meer normaal kunt functioneren.

    Xoxo

    1. Media kan ermee te maken hebben, maar ik denk ook dat het een soort van tegenreactie kan zijn op het sterk groeiende aantal mensen met zwaar overgewicht!

  2. Ik denk al een tijdje dat ik iemand ken die dit heeft. Het is moeilijk om haar ervan te overtuigen dat wat zij doet eigenlijk ongezond is. Ze is vooral obsessief bezig met super foods. Ik geloof dat dat een aanvulling kan zijn op je eetpatrtoon, dat doe ik zelf ook. Zij raakt echter in paniek als ze een dag geen chiazaad kan eten..

    Lastige situatie vind ik zelf. Zeker omdat mijn zus anorexia heeft gehad en ik gewoon veel hierin herken.

  3. Wat een goed artikel Daniella! Ik denk dat dit artikel op het juiste moment komt. Het is inderdaad belangrijk dat hier meer aandacht voor komt, want het kan inderdaad een risico zijn voor met name jongeren. Bedankt, ik kan wat met deze informatie voor mij eigen studie (pedagogiek). Ik ken ook iemand in mijn omgeving die dit ook sterk doet. Met name er continue over praten. Nog wel af en toe wat lekkers drinken, maar dan wordt er ook uitgebreid uiteengezet hoe ongezond het wel niet is..

  4. Ik ben momenteel aan het genezen van anorexia, en als ik dit zo lees herken ik hier heel veel dingen van. Als ik nu terugkijk vraag ik me af hoe ik het in vredesnaam zo ver heb laten komen, ik at zo gezond en licht mogelijk en ik kon nergens meer van genieten (zelfs fruit en groentes moesten zo min mogelijk calorieën bevatten). Vrijdag mag ik na een maand in het ziekenhuis gelegen te hebben naar huis, en ik moet zeggen dat ik heel veel gehad heb aan deze site, omdat jullie me duidelijk hebben gemaakt dat af en toe wat lekkers heel normaal is en dat dat in een gezond voedingspatroon past.

    1. Hallo M, we worden hier echt even stil van. Wat ontzettend leuk om te horen dat je zo’n steun hebt gehad aan de site! Knap dat je jouw verhaal hier verteld. Heel veel succes in jouw weg naar een normaal eetpatroon!! Het is moeilijk, maar je zult er echt wel komen!

  5. Ik wist niet dat dit ook bestond.
    Als ik dan heel eerlijk ben weet ik dat sommigen punten wel overeenkomen. Op internet en social media zie ik veel dingen over sport en gezond eten. Ik vind het dan ook erg interessant en merk ook dat ik zelf ook ga nadenken om over sporten en gezond te eten en wat ik kan maken iedere dag (als ik daar ten minste de kans voor heb, want ik woon nog gewoon thuis).
    Wel pak ik regelmatig nog een handje chips, een bonbon, frietjes of wat frisdrank, omdat ik het veel te lekker vind en omdat ik vind dat ik best eens af en toe wat lekkers en ongezond mag eten.
    Ik vind het gewoon leuk om te sporten en gezond te eten, mits het wel lekker en verantwoord is.

  6. Hi,

    Goed dat hier ook aandacht aan wordt besteed.
    Ik heb ook ervaring met het hebben van een eetstoornis. Ik weet niet of mensen zich hierin herkennen en of ik een link mag plaatsen? maar proud2bme.nl is ook een goede plek om informatie te vinden of steun oid te krijgen.
    Naar mijn mening is de invloed van de media (blogs etc) een trigger maar niet de echte reden, er zit vaak veel meer achter. Wat ik van mijzelf en veel andere weet is dat het vaak vooral om controle hebben draait omdat de rest om je heen niet gaat zoals je wil of je vindt het eng etc.
    Wilde ik graag nog even zeggen 🙂

  7. Hoi hoi, ook ik ben herstellende van anorexia. Heel herkenbaar dit. Ik eet gelukkig weer (bijna alleen maar gezond) ”ongezonde” dingen durf ik nog niet te eten zoals friet, koekjes, pizza wat ik overigens wel erg lekker vind.. Ik heb ook erg veel aan deze site. Er staan goeie en zeer bruikbare dingen op (heerlijke makkelijke recepten, goeie tips..) Wat mij vaak ook erg helpt is dat er vaak word geschreven dat je je zelf best eens wat lekker mag gunnen (al durf ik het nog niet).. heerlijk! Ik merk dat ik ook alleen maar gezonde dingen wil eten.. mijn lichaam moet ”voeden” in plaats van ”vullen”. Ik word hierin erg in de gaten gehouden door mijn omgeving dat ik hierin niet doorsla.. Tja weet je.. een eetstoornis is een heel moeilijk en zwaar gevecht maar ik kan gelukkig zeggen dat ik het ervaar als een hele mooie.. ik leer allemaal nieuwe smaken kennen en weer geniet intens van dingen (zoals eten, mijn omgeving, mijn hond enzovoort..) Ik heb een 2 de kans gekregen en heb deze met beide handen handen aangepakt!

    * Het mooiste geschenk wat je kunt krijgen is een nieuwe dag om te leven *

    Groetjes Ellen

    1. Wow, wat een super mooie reactie Ellen!!! Echt zo bijzonder om de verhalen achter de lezers te horen. Heel veel succes met je ‘strijd’ verder, blijf inderdaad ook genieten, al is het dan van de gezonde dingen 😉

  8. Had pas geleden het woord al een keer horen vallen. Het verbaasd me niet dat er een woord voor is. Het is in zekere zin ook weer een eetstoornis. Ik ben niet bang dat mijn balans zoek raakt, ik vind de ongezonde dingen (helaas) nog steeds veel te lekker, hihi. Maar ik kan doseren en ben 25 kilo afgevallen en die komen er toch echt niet meer bij!!

  9. Goed dat je dit geschreven hebt. Ik vrees de komende jaren meer en meer vrouwen met deze ziekte. Zelf loop ik geloof ik geen risico. Ik hou teveel van kaas, en wijn….. ;).

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Elke dag bruisen van de energie en met liefde in de spiegel kijken.

@INSTAGRAM Join on the gram